Giới thiệu tài liệu môi trường
07:50 PM 28/12/2016 | Lượt xem: 8033 In bài viết |Trân trọng giới thiệu những tài liệu, sách, giáo trình...về môi trường nói chung, giáo dục bảo vệ môi trường nói riêng. Đây là nguồn tư liệu quý để những ai quan tâm, muốn tìm hiểu về môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường có thể tham khảo và tìm kiếm thông tin. Những nguồn tư liệu này chúng tôi tập hợp và sắp xếp ngẫu nhiên, gồm những tài liệu cho cả giáo viên, học sinh nhiều cấp học, cho những ai chỉ cần "biết" đến những người cần học và nghiên cứu chuyên sâu.
*Luật bảo vệ môi trường và văn bản hướng dẫn thi hành
* Nước mưa và Chúng ta
Đã từ lâu, chúng ta biết nước mưa như một nguồn nước thiên nhiên vô tận. Để khai thác và sử dụng nước mưa một cách hiệu quả, nhiều quốc gia trên thế giới đã có những nghiên cứu tận dụng nguồn nước sẵn có này.
Một trong những quốc gia đó chính là Nhật Bản. Với ưu thế lượng mưa hàng năm dồi dào, Nhật Bản đã nghiên cứu và triển khai hàng loạt hệ thống khai thác và sử dụng nước mưa. Kết quả của những nghiên cứu này được tập hợp và xuất bản thành sách “Rainwater & You” (Nước mưa & Chúng ta) phổ biến rộng rãi trên toàn nước Nhật.
Cuốn sách được dịch, xuất bản bằng nhiều ngôn ngữ và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của nhiều quốc gia khác trên thế giới. Cuốn sách đã giới thiệu những công nghệ thu hồi nước mưa đơn giản, dễ hiểu và dễ dàng áp dụng. Nhằm giới thiệu các kinh nghiệm khai thác, sử dụng nước mưa của Nhật Bản, năm 2003, Trung tâm Tư vấn & Đào tạo môi trường và Phòng Dữ liệu - Thông tin – Cục Bảo vệ Môi trường đã dịch cuốn sách sang Tiếng Việt.
* Môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường
Tài liệu của nhóm tác giả do Lê Văn Khoa chủ biên được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành với nội dung: các vấn đề chung về khoa học môi trường, sinh thái quyển và các kiểu hệ sinh thái chính, tác động của con người đối với môi trường, giới thiệu một số văn bản liên quan đến chính sách môi trường và hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường.
* Đạo đức môi trường ở nước ta – Lý luận và thực tiễn
Cuốn sách “Đạo đức môi trường ở nước ta – Lý luận và thực tiễn” do GS.TS. Vũ Dũng, Viện trưởng Viện Tâm lý học, tổng biên tập Tạp chí Tâm lý học viết. Nội dung cuốn sách trình bày về các vấn đề cơ bản sau:
1) Một số vấn đề lý luận cơ bản về đạo đức môi trường. Trong phân này tác giả trình bày một số khái niệm (đạo đức, đạo đức môi trường, các tiêu chí đánh giá đạo đức môi trường...). Đây là vấn đề lý luận còn khá mới mẻ ở nước ta hiện nay.
2) Kinh nghiệm bảo vệ môi trường ở một số nước nhìn từ góc độ đạo đức môi trường. Trong phần này cuốn sách phân tích kinh nghiệm bảo vệ môi trường của một số quốc gia, chỉ ra những khía cạnh đạo đức của những hoạt động bảo vệ môi trường này. Đây là những kinh nghiệm quý chúng ta có thể học tập.
3) Phần nội dung quan trọng nhất của cuốn sách là: Tổng quan về môi trường và ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay; Nhận thức của người dân về đạo đức môi trường; Thực trạng hành vi đạo đức môi trường ở nước ta. Ở phần này, từ góc độ của đạo đức môi trường cuốn sách đã chỉ ra một thực trạng là ở hầu hết các lĩnh vực từ doanh nghiệp, đến nông dân, đến người dân, từ thành thị đến nông thôn và miền núi chúng ta còn có nhiều hành vi mang tính phi đạo đức môi trường. Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn tới sự ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay và việc bảo vệ môi trường chưa bền vững ở nước ta.
Đây là cuốn sách đầu tiên phân tích về đạo đức môi trường ở nước ta một cách hệ thống từ lý luận đến thực tiễn. Nó có thể góp phần vào việc giáo dục và hình thành đạo đức môi trường ở nước ta hiện nay.
* Sổ tay giáo viên mầm non - Hỏi đáp về giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non
Tác giả Trần Lan Hương, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
Sổ tay giáo viên mầm non tập trung về lĩnh vực giáo dục môi trường :
1. Những kiến thức cơ bản về môi trường.
2. Hỏi đáp về giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non.
3. Những hoạt động giáo dục trẻ bảo vệ môi trường.
“Hỏi đáp về giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non” cung cấp những hiểu biết cơ bản về giáo dục môi trường nói chung và trong ngành mầm non nói riêng. Trong đó, tài liệu chú trọng cung cấp cho giáo viên mầm non phương pháp tổ chức các hoạt động giúp trẻ hình thành ý thức bảo vệ môi trường.
* Con người và môi trường
Giáo trình của Lê Văn Khoa được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành, gồm 9 chương, trình bày các vấn đề chung về Môi trường, con người và phương pháp phân tích mối quan hệ giữa con người và Môi trường...
* Bộ tài liệu: Giáo dục bảo vệ môi trường biển đảo Việt Nam qua hoạt động ngoài giờ lên lớp (Tài liệu hướng dẫn giáo viên Tiểu học) và Biển, đảo với cuộc sống của chúng ta (Tài liệu tham khảo cho học sinh Tiểu học)
Bộ tài liệu cung cấp một số kiến thức chung về biển, đảo Việt Nam và sự cần thiết phải bảo vệ môi trường biển, đảo; đồng thời trang bị cho giáo viên những phương pháp và hình thức tổ chức dạy học thông qua 24 mô đun tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có nội dung giáo dục bảo vệ môi trường biển, đảo với 6 loại hình được tổ chức ở trong và ngoài nhà trường.
Tài liệu được biên soạn theo tinh thần đổi mới phương pháp giáo dục, giúp người học tham gia các hoạt động tích cực, chủ động và sáng tạo. Ngoài ra, các mô đun đều chú trọng tới việc liên hệ thực tế môi trường biển, đảo ở địa phương và những hành động cụ thể để bảo vệ môi trường biển, đảo địa phương.
* Cùng nhau làm sạch hành tinh
TS Thái Thị Ngọc Dư - cố vấn khoa học chương trình các chuyên ngành Pháp ngữ bậc đại học (Tổ chức AUF) - là chủ biên cuốn sách này - cuốn sách nói về môi trường dành cho trẻ em. Từ kinh nghiệm của mình, bà chia sẻ cách giúp trẻ em ứng xử với môi trường. Sau khi chọn lọc, bà chọn ba chủ đề: nước, cây xanh và rác thải - những điều gần gũi nhất với các em nhằm cung cấp kiến thức môi trường cho trẻ bằng nhiều hình ảnh, ít chữ, lời trong sách súc tích, dễ hiểu.
* Giáo dục môi trường - Tài liệu dành cho giáo viên và học sinh THCS
Hội các Vườn Quốc gia, Khu Bảo tồn thiên nhiên Việt Nam (VNPPA) và Trung tâm Vườn Quốc gia (NPC) trân trọng giới thiệu cuốn sách : “Giáo dục môi trường” - Tài liệu dành cho giáo viên và học sinh Trung học cơ sở. Cuốn sách được chia làm nhiều chủ đề và các mảng kiến thức với nội dung dễ hiểu, nhiều hình ảnh minh hoạ và các hoạt động hỗ trợ. Phần mở rộng trong mỗi bài nhằm gợi ý để giáo viên phát triển bài giảng cho phù hợp với các đối tượng khác nhau. Ngoài ra, cuốn sách này cũng rất hữu ích cho những em học sinh quan tâm tới sự nghiệp bảo vệ môi trường và bảo tồn thiên nhiên.
Nhiều tài liệu, hình ảnh sử dụng trong cuốn sách đã được tham khảo từ những ấn phẩm của các tổ chức và cơ quan đã triển khai nhiều hoạt động giáo dục môi trường và bảo tồn thiên nhiên như: Quỹ Quốc tế về bảo vệ thiên nhiên (WWF), Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUCN), Ngân hàng Thế giới (Worldbank), Vườn Quốc gia Ba Bể, Vườn Quốc gia Cát Tiên, Vườn Quốc gia Pù Mát, Khu Bảo tồn thiên nhiên Nà Hang…
Nhiều bài giảng trong tài liệu này đã được cán bộ của Trung tâm Vườn Quốc gia, Hội các Vườn Quốc gia và Khu Bảo tồn thiên nhiên Việt Nam, cán bộ và sinh viên của Tổ chức tình nguyện bảo tồn sinh viên Nhật Bản (JSCVs) giảng dạy ở Trường Trung học Phổ thông Lô-mô-nô-xốp (Hà Nội) để rút kinh nghiệm.
* Tài liệu Tập huấn giáo dục môi trường cơ bản
Cuốn Tài liệu tập huấn Giáo dục Môi trường Cơ bản là một công cụ cụ thể để các giảng viên/giáo viên có thể tổ chức một khóa cơ bản về Giáo dục Môi trường, bất kể họ là các giáo viên tương lai hay những thầy cô giáo đã dày dạn kinh nghiệm, đặc biệt là hướng tới đối tượng trong khối trung học cơ sở. Mục tiêu của khóa tập huấn là giúp các giáo viên có cái nhìn tổng quát về các vấn đề môi trường nói chung, tích hợp và lồng ghép các vấn đề môi trường và bảo vệ môi trường vào bài giảng của mình, không chỉ trong những môn có liên quan trực tiếp đến môi trường như Sinh học hay Địa lý.
3 chủ đề trong cuốn tài liệu tập huấn này (biến đổi khí hậu, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và xử lý chất thải) được giới thiệu qua một loạt các hoạt động dựa trên tài liệu nguồn trong cuốn tài liệu tập huấn. Mỗi hoạt động được thiết kế để giới thiệu một nội dung cụ thể theo cách ngắn gọn, chính xác và dễ hiểu. Những vấn đề môi trường phức tạp như biến đổi khí hậu, hiệu ứng nhà kính, sự ấm lên toàn cầu và nước biển dâng…được đơn giản hóa bằng một ngôn ngữ dễ hiểu. Kèm theo cuốn tài liệu là đĩa CD chứa những tài liệu khác, tranh ảnh và các đoạn video clip để sử dụng trong khóa tập huấn. Ngoài ra, trong đĩa CD còn có các giáo án do giảng viên các trường đối tác của VVOB biên soạn.
* Sách "Môi trường với cuộc sống của chúng ta" dành cho học sinh lớp 8
Tài liệu này là một phần thuộc Nhiệm vụ cấp Bộ về Môi trường do TS. Dương Quang Ngọc - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam làm chủ nhiệm, từ năm 2008 - 2010.
Với HS THCS, nhất là học sinh lớp 8 bắt đầu thời kì phát triển về thể chất cũng như tâm sinh lí, đồng thời cũng là nguồn nhân lực tương lai của đất nước. Tuy nhiên, HS THCS hiện nay chưa có tài liệu về GDBVMT dành riêng cho các em. Do vậy, việc biên soạn một cuốn tài liệu về GDBVMT cho các em là một việc làm cần thiết và cấp bách.
Cuốn tài liệu “Môi trường với cuộc sống của chúng ta” dành cho học sinh lớp 8 đáp ứng được các yêu cầu về mặt khoa học, bố cục và thẩm mỹ; góp phần cung cấp nguồn tư liệu để HS cũng như GV có điều kiện tham khảo và hỗ trợ trong quá trình dạy và học về BVMT.
* Bảo vệ môi trường biển, đảo cho giáo viên và học sinh cấp tiểu học các tỉnh, thành phố ven biển
Tài liệu này là một phần thuộc Nhiệm vụ cấp Bộ về Môi trường do PGS. TS. Nguyễn Tuyết Nga - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam làm chủ nhiệm, từ năm 2010 - 2011.
Tài liệu cung cấp thông tin, hướng dẫn giáo viên, giúp giáo viên thực hiện hiệu quả giáo dục về bảo vệ môi trường biển, đảo trong hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; là tài liệu tham khảo cho học sinh về giáo dục bảo vệ môi trường biển, đảo gắn với nội dung giáo dục của nhà trường phổ thông, đặc biệt là cấp tiểu học; giúp học sinh làm giàu kiến thức, hiểu biết về môi trường và bảo vệ môi trường biển đảo, ý thức được sự cần thiết phải bảo vệ môi trường biển đảo; tạo sự chuyển biến về thái độ và hành vi ứng xử thân thiện đối với môi trường biển đảo.
* 100 CÂU HỎI ĐÁP VỀ BIỂN, ĐẢO - Dành cho tuổi trẻ Việt Nam
Từ bao đời nay, tiếp nối liên tục qua rất nhiều thế hệ, ông cha ta đã đổ biết bao công sức và xương máu để giữ gìn, bảo vệ các vùng biển và hải đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Biển Việt Nam là một bộ phận không tách rời và chiếm vị trí trọng yếu trong bình đồ Biển Đông - một khu vực địa lý giàu tài nguyên thiên nhiên, nhưng cũng chứa đựng nhiều mâu thuẫn lợi ích liên quan đến các tranh chấp chủ quyền biển, đảo phức tạp và kéo dài trong lịch sử.
Để bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, trước tiên, tuổi trẻ nước ta phải hiểu thấu đáo các vấn đề về tài nguyên và môi trường biển; về không gian biển, đảo của đất nước; về chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia đối với các vùng biển, đảo; về chủ trương, chính sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước ta đối với những vấn đề biển, đảo và Biển Đông. Trên cơ sở những nhận thức đúng đắn, đầy đủ và sâu sắc, những người Việt Nam trẻ tuổi sẽ là những sứ giả tạo nên sự kết nối, sức lan tỏa trong toàn xã hội, thúc đẩy, tạo nên những hành động thiết thực trong cộng đồng, vì biển, đảo quê hương.
Nhận thức được sứ mệnh và tính tiên phong của tuổi trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong hội nhập và phát triển đất nước, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với một số chuyên gia đại diện cho một số cơ quan có liên quan tổ chức biên soạn cuốn sách “100 câu Hỏi - Đáp về biển, đảo dành cho tuổi trẻ Việt Nam”. Cấu trúc cuốn sách gồm 03 phần:
(1) Hỏi - Đáp về vị trí, vai trò và tiềm năng của biển, đảo Việt Nam.
(2) Hỏi - Đáp về các vấn đề liên quan đến các quyền và bảo vệ các quyền của Việt Nam trong Biển Đông..
(3) Hỏi - Đáp về xây dựng và phát triển các lĩnh vực liên quan đến biển, đảo Việt Nam.
Cuốn sách sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích, giúp cho thế hệ trẻ Việt Nam nói chung, học sinh, sinh viên Việt Nam nói riêng có cái nhìn tổng quan về biển, đảo Việt Nam, từng bước nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của biển, đảo đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
* Thiết kế môđun khai thác nội dung giáo dục môi trường trong sách giáo khoa địa lí bậc trung học
Tài liệu của tác giả PGS. TS. Đặng Văn Đức và PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hằng được NXB Đại học Sư phạm Hà Nội phát hành năm 2006 hướng đến đối tượng là giáo viên Địa lí ở trường phổ thông. Đây là cuốn tài liệu tham khảo về việc thiết kế những bài học khai thác nội dung giáo dục môi trường trong sách giáo khoa Địa lí phổ thông nói riêng và cách thiết kế bài học Địa lí nói riêng.
* Con người và môi trường (Human and the Environment)
Sách do GS. TS Lâm Minh Triết, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ TN&MT Việt Nam (VACNE), Viện trưởng Viện Nước và Công nghệ Môi trường (thành viên VACNE) và Huỳnh Thị Minh Hằng đồng chủ biên.
Sách dày 895 trang, gồm 11 chương: Môi trường - Thiên nhiên - Con người; Không khí và sự biến đổi khí hậu toàn cầu; Môi trường và các tài nguyên sinh học; Tài nguyên đất và nước; Năng lượng và tài nguyên khoáng sản; Các tai biến tự nhiên; Chất thải và ô nhiễm môi trường; Đô thị hóa và công nghiệp hóa; Phát triển bền vững; ....
Sách do Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP. HCM phát hành, tháng 1/2008
* Danh lục các loài thực vật Việt Nam
Tài liệu này được tài trợ kinh phí của quỹ Jonh D. and Catherina T. MacAthur Foundation, với sự cộng tác điều tra, sưu tầm, biên soạn...của nhiều nhà khoa học. Cho đến nay, Danh lục các loài thực vật Việt Nam đã thống kê được 368 loài vi khuẩn lam; 2.200 loài nấm; 2.176 loài Tảo; 481 loài Rêu; 1 loài Quyết lá thông; 53 loài Thông đất; 2 loài cỏ Tháp bút; 691 loài Dương sỉ; 69 loài Hạt trần; 13.000 loài thực vật Hạt kín, đưa tổng số loài thực vật Việt Nam lên đến hơn 20.000 loài. Tài liệu gồm 3 tập do PGS.TS. Lê Trọng Cúc làm chủ nhiệm và được NXB Nông nghiệp phát hành.
* Giáo dục môi trường qua môn Địa lí
Tài liệu của tác giả PGS. Nguyễn Phi Hạnh và PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hằng được NXB Đại học Sư phạm Hà Nội phát hành năm 2004, hướng đến đối tượng là sinh viên và giáo viên Địa lí ở các trường phổ thông có những hiểu biết cơ sở của việc bảo vệ môi trường, hiện trạng môi trường trên thế giới, ở nước ta và các phương pháp giáo dục môi trường qua môn Địa lí ở trường phổ thông. Ngoài ra, tài liệu cũng sẽ bổ ích cho những người quan tâm đến vấn đề giáo duc môi trường.
Một số tài liệu khác
(http://baovemoitruong.edu.vn/article/78/gioi-thieu-tai-lieu-moi-truong.html)